Binnen een ICT-project circuleren vaak vele ontwerpdocumenten. Deze zijn nodig, want aan de hand van deze ontwerpen wordt vervolgens de software gebouwd en/of gedocumenteerd. Een veel voorkomend probleem hierbij is dat ontwerpers vervolgens hun favoriete tekstverwerker openen en direct beginnen met typen. Als Pega Senior System Architect bij BPM Company, kan François Reincke jou hier alles over vertellen. En dat doet hij dan ook graag door middel van het onderstaande verhaal:

In deze blog hoop ik hen te overtuigen dat een schematische aanpak in zulke gevallen beter werkt. – François Reincke  

De uitdaging

In het begin van mijn carrière werkte ik als proces-ontwikkelaar bij een grote verzekeraar. Ik werkte daar aan een project waarbij de groep was onderverdeeld in aparte ontwerp- en ontwikkelteams. De ontwerpers maakten daarbij gebruik van Microsoft Word om hun ontwerpen in te maken. Als gevolg hiervan ontstond er een woud aan ontwerpdocumenten, verschillend van 10 tot wel 100 pagina’s groot.

De grootste uitdaging was dus om de documentatie telkens up-to-date en consistent te houden. Het voordeel was dat dit specifieke project op dat moment voor een agile methodologie had gekozen. Iets wat in die tijd nog nieuw en hip was. Hierdoor werd er elke donderdag een readthrough sesion van twee uur gehouden waarin een selecte groep van ontwikkelaars, kennishouders en ontwerpers de documentatie doorlazen en eventuele issues konden worden besproken. Dit zorgde ervoor dat de kwaliteit van de documentatie sterk kon worden verbeterd. Toch liet dit nog ruimte voor de nodige verbeterpunten.

Overzicht creëren

De volgende stap in het project was dat er een nieuw proces ontworpen moest worden. De uitdaging hierbij lag vooral in het feit dat het proces veel lastige tijdsafhankelijkheden en overdrachtsmomenten kende. Na enkele mislukte pogingen en een naderende projectdeadline, werd door de ontwerpers de hulp van de ontwikkelaars ingeschakeld.

Mijn collega en ik zijn vervolgens door de duimdikke stapel aan documenten gelopen en hebben deze omgezet in een procesplaat ter grootte van een A3. Hiervoor gebruikten we BPMN, de Bussiness Proces Management Notation. Door het gebruik van deze overzichtsplaat, konden wij snel zien waar het probleem precies zat en vervolgens suggesties doen ter versimpeling van het proces. Daarnaast hielp deze plaat andere ontwikkelaars en testers om de gewenste functionaliteit te begrijpen waardoor zij betere software konden maken.

insert grafisch ontwerp

Grafische ontwerpen

Sinds mijn ervaringen in vroegere projecten probeer ik mensen te overtuigen van het gebruik van grafische ontwerpen. Taal is namelijk heel flexibel en multi-interpretabel – uitermate geschikt voor poëzie – maar minder geschikt voor het noteren van technische details. Notarissen moeten lang studeren om een tekst te schrijven die niet voor meerdere uitleg vatbaar is, waardoor een leek de tekst niet meer snapt. Ditzelfde geldt voor software-documentatie, als het te lang en/of te moeilijk te lezen is zullen ontwikkelaars het simpelweg niet lezen.

Binnen de softwarepakketten is er dan ook een stroming die steeds vaker gebruik maakt van model-driven development. In plaats van eerst de ontwerpen te maken en deze door ontwikkelaars te laten “vertalen” in code, ontwikkelen de ontwerpers en ontwikkelaars hun grafische ontwerpen in het pakket zelf. Nadat het ontwerp is afgerond, genereert de software zelf de benodigde code. Deze manier van werken is vaak sneller dan traditioneel programmeren en vermindert daarnaast het aantal gemaakte fouten. Tevens is er geen externe documentatie nodig die up-to-date moet worden gehouden. Bovendien zorgt het ervoor dat de ontwikkelaars een meer adviserende rol krijgen; een ontwikkeling die ik persoonlijk als zeer positief ervaar.

Grafische ontwerpen is een go!

Ontwerpdocumenten zijn een onlosmakelijk onderdeel van softwareontwikkeling. Het gebruik van tekst daarbij moet naar mijns inziens zoveel mogelijk worden beperkt. Grafische ontwerpen zijn namelijk sneller te maken en geven meer overzicht dan tekstuele ontwerpen. Als je gebruik maakt van een gestandaardiseerde tekentechniek, zoals BPMN, dan heb je bovendien voordeel van de interne regels. Hierdoor kun je snel onvolkomenheden en fouten zien in je ontwerp.

Tegenwoordig hebben ontwikkelaars steeds minder tijd nodig voor het programmeren. Dit komt met name doordat de huidige softwarepakketten behoorlijk geavanceerd zijn. Hierdoor wordt het maken van het ontwerp vaak de snelheidsbepalende stap in een project.

Wil je dus je ICT-project nog sneller en soepeler laten verlopen? Gebruik grafische ontwerpen! – François Reincke

Benieuwd naar werken bij BPM Company?

Bekijk dan eens de vacatures of neem contact op met Hans Steenwijk: